ماهیت حساب ها در حسابداری
ادمین رادوین ارقام
سه شنبه 4 آذر 1404 - 11:36
ماهیت حساب چیست؟
یعنی افزایش یک حساب، آن را بدهکار میکند یا بستانکار.
انواع ماهیت حسابها
ماهیت بدهکار: با افزایش بدهکار می شود
ماهیت بستانکار: با افزایش بستانکار می شود
ماهیت دوگانه: گاهی با افزایش بدهکار و گاهی بستانکار می شود
ماهیت انواع حسابها به طور کلی:
| ماهیت | حساب |
|
دارایی |
بدهکار |
| بدهی | بستانکار |
| سرمایه | بستانکار |
| درآمد | بستانکار |
| هزینه | بدهکار |
ماهیت دارایی = بدهکار
با افزایش بدهکار و با کاهش بستانکار می شود.
دارایی های جاری:
- صندوق
- بانک
- تنخواه گردان
- حسابهای دریافتنی
- اسناد دریافتنی
- اوراق بهادار
- پیش پرداختها
- موجودی کالا
- سپرده حسن انجام کار
دارایی های ثابت:
- زمین
- ساختمان
- ماشین آلات
- تجهیزات
- خودرو
- اثاثه اداری
دارایی های نامشهود:
- سرمایه گذاری ها
- سپرده های بلندمدت
ماهیت بدهی = بستانکار
با افزایش بستانکار و با کاهش بدهکار می شود.
بدهی های جاری:
- حسابهای پرداختنی تجاری(بستانکاران)
- اسناد پرداختنی کوتاه مدت
- تسهیلات کوتاه مدت بانکی
- مالیات پرداختنی
- بیمه پرداختنی
- حقوق پرداختنی
- سود سهام پرداختنی
- ذخیره مزایای پایان خدمت سال جاری
- ذخیره ضمانت نامه کالای فروخته شده
- پیش دریافت فروش و خدمات
بدهی های غیرجاری:
- وام بلند مدت بانکی
- اوراق قرضه پرداختنی
- ودیعه
- تعهدات بلندمدت پیمانکاری
- اجاره های سرمایه ای
- ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
- ذخیره دعاوی حقوقی بلندمدت
ماهیت سرمایه = بستانکار
با افزایش بستانکار و با کاهش بدهکار می شود.
- سرمایه
- اندوخته قانونی
- اندوخته احتیاطی
- افزایش سرمایه
- سود انباشته
- سود و زیان سنواتی
- سهام خزانه (حساب کاهنده سرمایه – بدهکار)
ماهیت درآمد = بستانکار
با افزایش بستانکار و با کاهش بدهکار می شود.
- فروش
- درآمد خدمات
- درآمد اجاره
- درآمد متفرقه
- سود سرمایه گذاری
- تخفیفات نقدی خرید (ماهیتی عکس خرید دارد)
ماهیت هزینه = بدهکار
- هزینه حقوق
- هرینه آب و برق
- هزینه اجاره
- هزینه استهلاک
- هزینه بیمه
- هزینه مالی
- هزینه حمل
- هزینه مواد اولیه
- بهای تمام شده کالای فروش رفته
ماهیت حساب های تعدیلی
حساب ها تعدیلی برای کاهش یا تعدیل حساب اصلی استفاده می شوند و همیشه ماهیتشان عکس حساب اصلی است.
انواع تعدیلی ها:
الف) تعدیلی دارایی ها – ماهیت بستانکار
| توضیح | حساب |
| کاهنده ارزش دارایی | استهلاک انباشته |
| کاهنده حساب دریافتنی | ذخیره مطالبات مشکوک الوصول |
| کاهنده موجودی | کاهش ارزش موجودی کالا |
| کاهنده ارزش دفتری دارایی | ذخیره کاهش ارزش دارایی ثابت |
ب) تعدیلی درآمد – ماهیت بدهکار
| توضیح | حساب |
| کاهش فروش | برگشت از فروش |
| کاهش فروش |
تخفیفات فروش |
| کاهش فروش | تخفیفات نقدی فروش |
ج)تعدیلی هزینه – ماهیت بستانکار
| توضیح | حساب |
| کاهش هزینه خرید | تخفیف نقدی خرید |
| کاهنده بهای تمام شده | برگشت از خرید |
حساب های با ماهیت دو گانه
- جاری شرکا
- جاری صاحبان سرمایه
- برداشت
- کالای در جریان ساخت
- حساب های انتظامی
- حساب های تسعیر ارز در برخی موارد
- حساب های انتقالی پایان دوره
مثال: اگر شریک وجه وارد کند جاری شرکا بستانکار و اگر برداشت کند جاری شرکا بدهکار می شود.
